Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa

Cập nhật lúc: 16:25 05-12-2016 Mục tin: ĐỊA LÝ LỚP 12


Nước ta nằm hoàn toàn trong vùng nội chí tuyến Bắc Bán cầu nên có tính chất nhiệt đới. Lượng mưa và độ ẩm lớn nhờ ảnh hưởng của các khối khí di chuyển qua biển Đông. Đồng thời nước ta nằm trong vùng hoạt động điển hình của gió mùa châu Á nên khí hậu có sự phân mùa.

THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ  MÙA

 

 1. Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa:

a.   Tính chất nhiệt đới:

* Biểu hiện:

-  Tổng bức xạ lớn, cán cân bức xạ dương quanh  năm.

-   Nhiệt độ trung bình năm cao trên 200C (Vượt chỉ tiêu của khí hậu nhiệt đới), trừ vùng núi cao.

-  Tổng số giờ nắng từ 1400 - 3000  giờ/năm.

*  Nguyên nhân: Tính chất nhiệt đới của khí hậu được quy định bởi vị trí nước ta nằm trong vùng nội chí tuyến.

 b. Lượng mưa, độ ẩm lớn:

*   Biểu hiện:

-   Lượng mưa trung bình năm cao: 1500 - 2000mm. Mưa phân bố không đều, sườn  đón gió 3500 - 4000mm.

-  Độ ẩm không khí cao trên 80%, cân bằng ẩm luôn luôn dương.

*   Nguyên nhân: Do các khối khí khi di chuyển qua biển được tăng độ   ẩm.

c. Gió mùa:

 

Gió

mùa

Hƣớng

gió

Nguồn gốc

Phạm

vi hoạt động

Thời       gian

hoạt động

Tính chất

Hệ quả

Gió mùa mùa đông

Đông Bắc

Áp           cao xibia

Miền Bắc

Từ  tháng 11

-     tháng     4 năm sau.

Lạnh, khô (Nửa đầu mùa đông)

Lạnh ẩm (Nửa sau mùa đông)

Mùa đông lạnh ở miền Bắc

Gió

mùa mùa hạ

 

Tây Nam riêng Bắc bộ có hướng Đông Nam

Nửa      đầu

mùa:  Áp cao Bắc Ấn Độ Dương

 

 

 

 

Cả nước

Từ tháng 5  -

tháng 7

Nóng ẩm

Mưa cho Nam Bộ

và Tây Nguyên Khô nóng cho Trung Bộ.

Giữa,    cuối

mùa: Áp cao cận chí tuyến Nam bán cầu.

Từ tháng 6 - tháng 10.

Nóng ẩm

Kết hợp với dải hội tụ nhiệt đới gây mưa cho cả nước.

 2. Các thành phần tự nhiên khác:

 a. Địa hình:

*   Biểu hiện:

- Xâm thực mạnh ở vùng đồi  núi:

+ Bề mặt địa hình bị chia cắt, nhiều nơi đất trơ   sỏi đá.

+ Vùng núi có nhiều hang động, thung lũng  khô.

+ Các vùng thềm phù sa cổ bị bào mòn tạo thành đất xám bạc  màu.

+ Đất trượt đá lỡ làm thành nón phóng vật ở chân núi.

-  Bồi tụ nhanh ở đồng bằng hạ lưu  sông.

Đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long hàng năm lấn ra biển vài chục đến hàng trăm mét.

*   Nguyên nhân:

-  Nhiệt độ cao, lượng mưa nhiều. Nhiệt độ và lượng mưa phân hóa theo mùa làm cho quá trình phong hóa, bóc mòn, vận chuyển xảy ra mạnh   mẽ

-  Bề mặt địa hình có dốc lớn, nham thạch dễ bị phong  hóa.

b. Sông ngòi

* Biểu hiện:

-   Mạng lưới sông ngòi dày đặc (có 2360 sông dài trên 10km, dọc bờ biển trung bình 20km có một cửa sông đổ ra biển).

-   Sông ngòi nhiều nước, giàu phù sa (khoảng 200 triệu tấn/năm).

-   Chế độ nước theo mùa và thất  thường.

*   Nguyên nhân:

-   Nhờ có nguồn cung cấp nước dồi dào nên lượng dòng chảy lớn, đồng thời nhận được một lượng nước lớn từ lưu vực ngoài lãnh  thổ.

-   Hệ số bào mòn và tổng lượng cát bùn lớn là hệ quả của quá trình xâm thực mạnh ở vùng đồi núi.

-   Do mưa theo mùa nên lượng dòng chảy theo mùa: Mùa lũ tương ứng với mùa mưa. Mùa cạn tương ứng với mùa  khô.

 c. Đất:

Quá trình feralít là quá trình hình thành đất chủ yếu ở nước   ta.

*   Nguyên nhân:

-   Do mưa nhiều nên các chất Ca++, Mg++ bị rửa trôi mạnh mẽ làm đất chua đồng thời  có sự tích tụ ôxít sắt, ôxít nhôm tạo nên đất feralít đỏ  vàng.

-   Quá trình phong hoá xảy ra mạnh mẽ tạo sự phân huỷ mạnh mẽ trong   đất.

 d. Sinh vật:

*   Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm gió mùa là cảnh quan chủ yếu, có sự xuất hiện của các thành phần á nhiệt đới và ôn đới núi  cao.

*   Nguyên nhân:

-   Do Việt Nam nằm hoàn toàn trong vùng nhiệt đới Bán cầu Bắc nên có bức xạ mặt Trời, độ ẩm phong phú.

-   Khí hậu có sự phận hoá theo độ  cao.

 3.  Ảnh  hưởng  của  thiên  nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa  đến hoạt  động sản xuất và  đời sống:

*   Ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.

-   Thuận lợi: Nền nhiệt ẩm cao, khí hậu phân hóa theo mùa tạo điều kiện thuận lợi phát triển nền nông nghiệp lúa nước, tăng vụ, đa dạng hoá cây trồng, vật nuôi, phát triển mô hình nông - lâm kết hợp...

-   Khó khăn:  Lũ lụt, hạn hán, khí hậu, thời tiết không ổn  định.

*   Ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất khác và đời  sống:

-   Thuận lợi: Phát triển các ngành lâm nghiệp, thuỷ sản, GTVT, du lịch,… và đẩy mạnh hoạt động khai thác, xây dựng vào mùa  khô.

-     Khó khăn:

+ Các hoạt động giao thông, vận tải du lịch, công nghiệp khai thác chịu ảnh hưởng trực tiếp của sự phân mùa khí hậu, chế độ nước   sông.

+ Độ ẩm cao gây khó khăn cho việc bảo quản máy móc, thiết bị, nông   sản.

+ Các thiên tai như mưa bão, lũ lụt, hạn hán và diễn biến bất thường như dông, lốc, mưa đá, sương mù, rét hại, khô nóng, … cũng gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời   sống.

+ Môi trường thiên nhiên dễ bị suy  thoái.

 

 

                                                             HẾT

 

 

Tất cả nội dung bài viết. Các em hãy xem thêm và tải file chi tiết dưới đây:

Luyện Bài tập trắc nghiệm môn Địa lớp 12 - Xem ngay

Cập nhật kiến thức và thông tin tuyển sinh bám sát kì thi THPTQG 2021