Sự phát triển nền kinh tế Việt Nam

BÀI 5. SỰ PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ VIỆT NAM

A. KIẾN THỨC CƠ BẢN.

I. Nền kinh tế nước ta trước thời kỳ đổi mới.  (Giảm tải)

II. Nền kinh tế nước ta trong giai đoạn đổi mới.

            Công cuộc Đổi mới được triển khai từ năm 1986 đã đưa nền kinh tế nước ta thoát khỏi tình trạng khủng hoảng, từng bước ổn định và phát triển.

1. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

             Chuyển dịch cơ cấu kinh tế là nét đặc trưng của quá trình đổi mới, thể hiện ở ba mặt chủ yếu.

            -  Chuyển dịch cơ cấu ngành: giảm tỉ trọng khu vực nông lâm ngư nghiệp, tăng tỉ trọng khu vực công nghiệp - xây dựng, khu vực dịch vụ chiếm tỉ trọng cao nhưng còn biến động.

            -  Chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế: phát triển nền kinh tế nhiều thành phần.

            - Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ:

            + Hình thành các vùng chuyên canh trong nông nghiệp, các lãnh thổ tập trung công nghiệp, dịch vụ, tạo nên các vùng kinh tế trọng điểm.

            + Trên cả nước đã hình thành 3 vùng kinh tế trọng điểm: Bắc Bộ, miền Trung và phía Nam.

2. Những thành tựu và thách thức.

            a. Thành tựu.

            - Kinh tế tăng trưởng tương đối vững chắc.

            - Cơ cấu kinh tế đang chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, trong công nghiệp hình thành một số ngành trọng điểm.

            - Sản xuất hàng hóa hướng ra xuất khẩu được đẩy mạnh, ngoại thương phát triển.

            - Thu hút đầu tư nước ngoài tăng.

            - Nước ta đang hội nhập vào nền kinh tế khu vực và toàn cầu.

            b. Thách thức.

            - Trong nước:

            + Hạn chế về vấn đề việc làm, phát triển văn hóa, y tế, xóa đói giảm nghèo…,đặc biệt đời sống nhân dân ở vùng núi.

            + Ô nhiễm môi trường, cạn kiệt tài nguyên.

            + Chênh lệch về kinh tế giữa các vùng miền còn lớn.

            - Trên thế giới:

            + Biến động thị trường thế giới và khu vực.

            + Các thách thức khi tham gia AFTA, WTO,…: cạnh tranh gay gắt, chênh lệch trình độ kinh tế.

            => Nước ta cần nỗ lực đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao hiệu quả sản xuất, tận dụng cơ hội và vượt qua thử thách.

B. BÀI TẬP.

Câu hỏi số 1 trang 23 sgk Địa lí 9:

            Dựa vào hình 6.2, hãy xác định các vùng kinh tế trọng điểm.

Trả lời:

            Các vùng kinh tế trọng điểm:

             + Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc: gồm Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên, Hải Phòng, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc và Quảng Ninh.

            + Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung: gồm Thừa Thiên – Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định.

            + Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam: gồm TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa – Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Long An.

Câu hỏi số 2 trang 23 sgk Địa lí 9:

            Vẽ biểu đồ hình tròn dựa vào bảng số liệu dưới đây:

BẢNG 6.1. CƠ CẤU GDP PHÂN THEO THÀNH PHẦN KINH TẾ, NĂM 2002

            a) Vẽ biểu đồ:

* Nhận xét về cơ cấu thành phần kinh tế.

            - Kinh tế ngoài Nhà nước chiếm tỉ trọng lớn nhất (47,9%), bao gồm:

            + Kinh tế cá thể với tỉ trọng lớn nhất (31,6%).

            + Kinh tế tư nhân (8,3%).

            + Kinh tế tập thể (8%).

            - Kinh tế nhà nước chiếm tỉ trọng đứng thứ 2 với 38,4%, nhưng vẫn giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, nắm giữ các ngành then chốt.

            - Khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài chỉ chiếm 13,7% nhưng có vai trò vô cùng quan trọng. Cùng với quá trình hội nhập nền kinh tế, nước ta đã và đang thu hút mạnh nguồn vốn đầu tư nước ngoài.